तत्पुरुष समास का उदाहरण नहीं है | निम्नलिखित किस एक में कर्मधारय समास नहीं है ? लड़का भूख से अधमरा हो गया था
लड़का भूख से अधमरा हो गया था तत्पुरुष समास का उदाहरण नहीं है | निम्नलिखित किस एक में कर्मधारय समास नहीं है ?
समास से सम्बन्धित अध्यायवार प्रश्नकोश
1. निम्नलिखित में से कौन तत्पुरुष समास का उदाहरण नहीं है ?
(अ) राजकुमार (ब) यज्ञवेदी
(स) आजन्म (द) ग्रामवासी
उत्तर: (स) U.P.P.C.S. (Pre)-2014
2. निम्नलिखित किस एक में कर्मधारय समास नहीं है?
(अ) लड़का भूख से अधमरा हो गया था।
(ब) तुम्हें अपना भला बुरा स्वयं सोचना चाहिए
(स) विवाह संबंध में ऊँच नीच देखना पड़ता है।
(द) उठो, दिया बत्ती का समय हो गया।
उत्तर (’): विकल्प (अ) में लड़का भूख से अधमरा हो गया था। इस पंक्ति में कर्मधारय समास है। शेष (ब) (स) (द) की पंक्तियों में द्वन्द्व समास है। U.P.P.C.S. (Pre)-2013
3. ‘गुरुदेव‘ शब्द में समास है:
(अ) अव्ययीभाव समास (स) तत्पुरुष समास
(स) बहुव्रीहि समास (द) कर्मधारय समास
उत्तर (द)ः उ.प्र. राजस्व निरीक्षक परीक्षा-2014
4. ‘बारहसिंगा‘ शब्द में समास है-
(अ) बहुव्रीहि समास (ब) कर्मधारय समास
(स) द्वन्द्व समास (द) अव्ययीभाव समास
उत्तर (अ)ः उ.प्र. राजस्व निरीक्षक परीक्षा-2014
5. कर्मधारय समास का उदाहरण है-
(अ) गगनचुम्बी (ब) पाठशाला
(स) श्वेतपत्र (द) नीलकण्ठ
उत्तर (स)ः उ.प्र. राजस्व निरीक्षक परीक्षा- 2014
6. ‘परमानन्द‘ में समास हैः
(अ) द्वन्द्व समास (ब) कर्मधारय समास
(स) अव्ययीभाव समास (द) बहुव्रीहि समास
उत्तर (ब)ः. उ.प्र. राजस्व निरीक्षक परीक्षा-2014
7. निम्नलिखित में से कौन-सा समास नहीं है?
(अ) अव्ययीभाव समास (ब) कर्मकारक समास
(स) द्वन्द्व समास (द) बहुव्रीहि समास
उत्तर (ब)ः उ.प्र. राजस्व निरीक्षक परीक्षा-2014
8. किस समास में दोनों पद प्रधान होते हैं?
(अ) बहुव्रीहि समास (ब) तत्पुरुष समास
(स) द्वन्द्व समास (द) द्विगु समास
उत्तर (स)ः उ.प्र. राजस्व निरीक्षक परीक्षा- 2014
9. किस समास में प्रथम पद संख्यावाची तथा अन्तिम पद संज्ञा हो, वह हैः
(अ) द्वन्द्व समास (ब) तत्पुरुष समास
(स) द्विगु समास (द) अव्ययीभाव समास
उत्तर (स)ः उ.प्र. राजस्व निरीक्षक परीक्षा- 2014
10. ‘महाजन‘ शब्द में समास है-
(अ) कर्मधारय समास (ब) द्वन्द्व समास
(स) द्विगु समास (द) अव्ययीभाव समास
उत्तर (अ)ः उ.प्र. राजस्व निरीक्षक परीक्षा- 2014
11. जिसमें कोई पद प्रधान नहीं होता तथा अन्य अर्थ प्रधान होता है, वहाँ होता हैः
(अ) कर्मधारय समास (ब) अव्ययीभाव समास
(स) तत्पुरुष समास (द) बहुव्रीहि समास
उत्तर (द)ः उ.प्र. राजस्व निरीक्षक परीक्षा-2014
12. ‘जलमग्न‘ शब्द में समास होगाः
(अ) द्वन्द्व (ब) अव्ययीभाव
(स) तत्पुरुष (द) कर्मधारय
उत्तर (स)ः U.P.S.D.I. Exam- 2006
13. ‘बज्रपाणि‘ शब्द में कौन-सा समास है?
(अ) तत्पुरुष (ब) बहुव्रीहि
(स) द्वन्द्व (द) द्विगु
उत्तर (ब)ः U.P.S.D.I. Exam- 2006
14. ‘पंचवटी‘ शब्द में समास होगा:
(अ) बहुव्रीहि (ब) कर्मधारय
(स) द्वन्द्व (द) द्विगु
उत्तर (द)ः न्ण्च्ण्ैण्क्ण्प्ण् म्गंउ. 2006
15. ‘सुनीता के बच्चे घास-फूस की तरह बढ़ रहे हैं? उपर्युक्त वाक्य में प्रयुक्त ‘घास-फूस‘ शब्द में समास होगा:
(अ) कर्मधारय (ब) द्वन्द्व
(स) द्विगु (द) अव्ययीभाव
उत्तर (ब)ः न्ण्च्ण्ैण्क्ण्प्ण् म्गंउ. 2006
16. निम्नलिखित शब्दों में से कौन-सा शब्द बहुव्रीहि समास का उदाहरण है?
(अ) शलपाणि (ब) यथाक्रम
(स) हँसमुख (द) हथकड़ी
उत्तर (अ)ः न्ण्च्ण्ैण्क्ण्प्ण् म्गंउ. 2006
17. इनमें से कौन-सा शब्द ‘द्विगु‘ समास है?
(अ) भुजदण्ड (ब) माखनचोर
(स) भला-बुरा (द) चतुर्भुज
उत्तर (द)ः न्ण्च्ण्ैण्क्ण्प्ण् म्गंउ. 2006
18. ‘प्रतिदिन‘ शब्द में समास होगाः
(अ) द्विगु (ब) कर्मधारय
(स) तत्पुरुष (द) अव्ययीभाव
उत्तर (द)ः न्ण्च्ण्ैण्क्ण्प्ण् म्गंउ. 2006
19. जिन समस्त पदों में पहला शब्द संख्यावाची हो और उससे समुदाय का बोध होता हो तो उसे कहते हैं-
(अ) द्विगु समास (ब) द्वन्द्व समास
(स) कर्मधारय समास (द) अव्ययीभाव समास
उत्तर (अ)ः न्ण्च्ण्ैण्क्ण्प्ण् म्गंउ. 2006
20. जिसमें पहला शब्द विशेषण हो और दूसरा शब्द विशेष्य तो उसे कौन-सा समास होंगे?
(अ) द्विगु (ब) कर्मधारय
(स) द्वन्द्व (द) तत्पुरुष
उत्तर (ब)ः न्ण्च्ण्ैण्क्ण्प्ण् म्गंउ. 2006
21. जिस समास में दूसरा शब्द प्रधान रहता है, उसे कहते हैं-
(अ) अव्ययीभाव समास (ब) तत्पुरुष समास
(स) द्वन्द्व समास (द) बहुव्रीहि समास
उत्तर (ब)ः न्ण्च्ण् छण्ज्ण् म्गंउ-2006
22. ‘कृष्ण और सुदामा गुरुभाई थे‘- रेखांकित में समास है-
(अ) अव्ययीभाव समास (ब) तत्पुरुष समास
(स) द्वन्द्व समास (द) बहुव्रीहि समास
उत्तर (ब)ः न्ण्च्ण् छण्ज्ण् म्गंउ.2006
23. ‘लड़की चैलड़ी पहने है‘-रेखांकित में समास है
(अ) द्विगु समास (ब) बहुव्रीहि समास
(स) अव्ययीभाव समास (द) द्वन्द्व समास
उत्तर (अ)ः न्ण्च्ण् छण्ज्ण् म्गंउ.2006
24. जिस समास के दोनों ही पद प्रधान हों, उसे कहते हैं-
(अ) द्विगु समास (ब) द्वन्द्व समास
(स) तत्पुरुष समास (द) कर्मधारय मास
उत्तर (ब)ः न्ण्च्ण् छण्ज्ण् म्गंउ.2006
25. जिस समास में पहले या बाद का कोई भी पद प्रधान नहीं होता, उसे कहते हैं-
(अ) अव्ययीभाव समास (ब) बहुव्रीहि समास
(स) द्वन्द्व समास (द) कर्मधारय समास
उत्तर (ब)ः न्ण्च्ण् छण्ज्ण् म्गंउ.2006
26. जिस समास में अर्थ की दृष्टि से उत्तर पद प्रधान और पूर्व पद गौण हो, उसे कहते हैं,
(अ) द्विगु समास (ब) कर्मधारय समास
(स) अव्ययीभाव समास (द) तत्पुरुष समास
उत्तर (द)ः न्ण्च्ण् छण्ज्ण् म्गंउ.2006
27. ‘यथाशक्ति‘ में कौन सा समास है?
(अ) बहुव्रीहि समास (ब) अव्ययीभाव समास
(स) करण तत्पुरुष समास (द) द्वन्द्व समास
उत्तर (ब)ः न्ण्च्ण् छण्ज्ण् म्गंउ.2006
28. ‘धनुर्बाण‘ में किस तरह का समास है –
(अ) तत्पुरुष (ब) बहुब्रीहि
(स) कर्मधारय (द) द्वन्द्व
उत्तर (द)ः , न्ण्च्ण्च्ण्ळण्ज्ण् (भ्पदकप) म्गंउ-2000
29. ‘शोकाकुल‘ में समास है –
(अ) तत्पुरुष (ब) कर्मधारय
(स) बहुब्रीहि (द) अव्ययीभाव
उत्तर (अ)ः न्ण्च्ण्च्ण्ळण्ज्ण् (भ्पदकप) म्गंउ-2003
30. ‘अकाल पीड़ित‘ में समास होगाः
(अ) कर्मधारय (ब) द्वन्द्व
(स) तत्पुरुष (द) बहुब्रीहि
उत्तर (स)ः न्ण्च्ण्च्ण्ळण्ज्ण् (भ्पदकप) म्गंउ-2004
31. ‘जय-पराजय‘ में कौन-सा समास है –
(अ) द्वन्द्व समास (ब) कर्मधारय समास
(ब) द्विगु समास (द) तत्पुरुष समास
उत्तर (अ)ः न्ण्च्ण्च्ण्ळण्ज्ण् (भ्पदकप) म्गंउ-2004
32. ‘पर्णकुटी‘ शब्द का समास है-
(अ) तत्पुरुष (ब) द्वन्द्व
(स) कर्मधारय (द) बहव्रीहि
उत्तर (अ)ः न्ण्च्ण्ज्ण्ळण्ज्ण् (भ्पदकप) म्गंउ-2010
33. ‘सिंह द्वार‘ शब्द में समास है-
(अ) तत्पुरुष (ब) अव्ययीभाव
(स) कर्मधारय (द) इनमें से कोई नहीं
उत्तर (अ)ः न्ण्च्ण्ज्ण्ळण्ज्ण् (भ्पदकप) म्गंउ-2001
34. कोशकारः
(अ) तत्पुरुष (ब) अव्ययीभाव
(स) कर्मधारय (द) द्विगु
उत्तर (अ)ः न्ण्च्ण्ज्ण्ळण्ज्ण् (भ्पदकप) म्गंउ-2002
35. यथोचितः
(अ) कर्मधारयः (ब) बहुव्रीहि
(स) तत्पुरूष (द) अव्ययीभाव
उत्तर (द)ः न्ण्च्ण्ज्ण्ळण्ज्ण् (भ्पदकप) म्गंउ-2002
36. नरभक्षीः
(अ) बहुब्रीहि (ब) तत्परुष
(स) कर्मधारय (द) द्विगु
उत्तर (ब)ः न्ण्च्ण्ज्ण्ळण्ज्ण् (भ्पदकप) म्गंउ-2002
37. नीलाम्बर:
(अ) तत्पुरुष (ब) कर्मधारय
(स) बहुव्रीहि (द) द्विगु
उत्तर (स)ः न्ण्च्ण्ज्ण्ळण्ज्ण् (भ्पदकप) म्गंउ-2002
38. सप्तर्षि:
(अ) तत्पुरुष (ब) अव्ययीभाव
(स) द्विगु (द).द्वन्द्व
उत्तर (स)ः न्ण्च्ण्ज्ण्ळण्ज्ण् (भ्पदकप) म्गंउ-2002
39. ‘नीलोत्पलम्‘ में कौन सा समास है –
(अ) कर्मधारया (ब) बहुव्रीहि.
(स) अव्ययीभाव (द) तत्पुरुष
उत्तर (अ)ः न्ण्च्ण्ज्ण्ळण्ज्ण् (भ्पदकप) म्गंउ-2002
40. ‘धनंजय‘ में समास है-
(अ) द्वन्द्वी (ब) कर्मधारय
(स) बहुब्रीहि (द) अव्ययीभाव
उत्तर (स)ः न्ण्च्ण्ज्ण्ळण्ज्ण् (भ्पदकप) म्गंउ-2002
हिंदी माध्यम नोट्स
Class 6
Hindi social science science maths English
Class 7
Hindi social science science maths English
Class 8
Hindi social science science maths English
Class 9
Hindi social science science Maths English
Class 10
Hindi Social science science Maths English
Class 11
Hindi sociology physics physical education maths english economics geography History
chemistry business studies biology accountancy political science
Class 12
Hindi physics physical education maths english economics
chemistry business studies biology accountancy Political science History sociology
English medium Notes
Class 6
Hindi social science science maths English
Class 7
Hindi social science science maths English
Class 8
Hindi social science science maths English
Class 9
Hindi social science science Maths English
Class 10
Hindi Social science science Maths English
Class 11
Hindi physics physical education maths entrepreneurship english economics
chemistry business studies biology accountancy
Class 12
Hindi physics physical education maths entrepreneurship english economics